Incoterms là thuật ngữ quen thuộc nhưng không phải ai cũng hiểu rõ và áp dụng chính xác trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Đây là bộ quy tắc quốc tế giúp phân định trách nhiệm, chi phí giữa người mua và người bán trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Tuy nhiên, nếu không nắm vững, doanh nghiệp có thể gặp rủi ro không đáng có. Trong bài viết này, Uniship Logistics sẽ giúp bạn hiểu sâu về Incoterms là gì, nguồn gốc hình thành và những điều khoản quan trọng cần lưu ý, cùng tìm hiểu ngay!
Incoterms là gì?
Incoterms (International Commercial Terms) hay “Các điều khoản thương mại quốc tế” là bộ quy tắc được sử dụng rộng rãi trong giao dịch toàn cầu. Được phát hành bởi Phòng Thương mại Quốc tế (ICC), Incoterms giúp xác định rõ trách nhiệm, chi phí và rủi ro giữa người mua và người bán trong quá trình vận chuyển hàng hóa.
Nói một cách đơn giản, Incoterms là “ngôn ngữ chung” của thương mại quốc tế, giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, tránh hiểu lầm và đàm phán thuận lợi hơn. Trong một thế giới đầy biến động, việc hiểu và áp dụng đúng Incoterms không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, mà còn đảm bảo giao dịch an toàn, chuyên nghiệp trên thương trường quốc tế.
Mục đích của Incoterms
Không chỉ đơn thuần là một bộ quy tắc, Incoterms đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn hóa giao dịch thương mại toàn cầu. Vậy tại sao Incoterms lại cần thiết? Dưới đây là ba mục đích chính mà bộ quy tắc này mang lại:
- Tạo ra ngôn ngữ chung trong giao dịch quốc tế: Incoterms giúp thống nhất các thuật ngữ và điều khoản trong hợp đồng xuất nhập khẩu, tránh hiểu lầm và tranh chấp giữa các bên liên quan.
- Xác định rõ trách nhiệm, chi phí và rủi ro: Bộ quy tắc này phân định rõ thời điểm chuyển giao trách nhiệm giữa người mua và người bán, giúp các bên nắm rõ nghĩa vụ của mình và giảm thiểu rủi ro trong quá trình vận chuyển.
- Hỗ trợ các bên liên quan trong chuỗi cung ứng: Từ người vận chuyển, môi giới hải quan đến ngân hàng, Incoterms cung cấp hướng dẫn quan trọng để đảm bảo sự đồng bộ và hợp tác hiệu quả trong quá trình luân chuyển hàng hóa.
Tại sao cần Incoterms?
Trong giao dịch quốc tế, sự khác biệt về ngôn ngữ, luật pháp và cách hiểu giữa các quốc gia có thể dẫn đến tranh chấp, tốn thời gian đàm phán. Đây chính là lý do Incoterms ra đời – giúp chuẩn hóa trách nhiệm, chi phí và rủi ro giữa người mua và người bán.
Nếu không có Incoterms, các bên phải thương lượng từng điều khoản nhỏ, từ ai chịu phí vận chuyển, ai lo thủ tục hải quan đến ai chịu rủi ro hàng hóa trên đường đi. Việc này không chỉ mất thời gian mà còn dễ xảy ra mâu thuẫn.
Nhờ có Incoterms, các bên chỉ cần trích dẫn điều khoản phù hợp. Ví dụ: “FOB Haiphong – Incoterms 2020”, và ngay lập tức có một bộ quy tắc chuẩn hóa, được công nhận toàn cầu để áp dụng. Điều này giúp giao dịch nhanh chóng, đơn giản và giảm thiểu rủi ro.
Incoterms có bắt buộc không?
Incoterms không phải là luật bắt buộc, mà là một tập quán thương mại mang tính tự nguyện. Tuy nhiên, một khi hai bên thỏa thuận áp dụng một điều khoản Incoterms trong hợp đồng, thì nội dung của điều khoản đó sẽ tự động có hiệu lực trong giao dịch.
Ví dụ, nếu hợp đồng ghi: “FOB Shanghai – Incoterms 2020”, thì mặc định cả hai bên sẽ phải tuân thủ tất cả các quy định liên quan đến điều khoản FOB theo phiên bản Incoterms 2020. Điều này giúp doanh nghiệp hiểu nhanh, đàm phán dễ dàng và tránh tranh chấp không đáng có.
Các phiên bản Incoterms
Incoterms không phải là một bộ quy tắc cố định mà đã liên tục được cập nhật và điều chỉnh để phù hợp với sự phát triển của thương mại quốc tế.
Phiên bản đầu tiên được Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) ban hành vào năm 1936, dựa trên các nghiên cứu từ năm 1923. Kể từ đó, ICC đã nhiều lần bổ sung và cải tiến nội dung, với các phiên bản được phát hành vào các năm: 1953, 1967, 1976, 1980, 1990, 2000, 2010 và gần đây nhất là 2020.
Hiện nay, Incoterms 2010 và 2020 là hai phiên bản được sử dụng phổ biến nhất trong thương mại quốc tế. Phiên bản 2000 đã ít được áp dụng hơn, nhưng nếu các bên thỏa thuận rõ ràng trong hợp đồng, thì vẫn có thể sử dụng.
Tất cả các phiên bản Incoterms đều có giá trị pháp lý ngang nhau, nhưng để tránh nhầm lẫn và tranh chấp, cần ghi rõ phiên bản áp dụng trong hợp đồng. Ví dụ:
- CIF New York – Incoterms 2020
- FOB Shanghai – Incoterms 2010
Các điều kiện Incoterms phổ biến
Mỗi phiên bản Incoterms có thể có sự thay đổi về số lượng và nội dung của từng điều kiện. Tuy nhiên, một số điều khoản vẫn giữ được tính phổ biến qua nhiều phiên bản và được sử dụng rộng rãi trong thương mại quốc tế. Dưới đây là những điều kiện quan trọng nhất theo Incoterms 2020 mà các doanh nghiệp cần nắm rõ:
- EXW – Ex Works (Giao tại xưởng): Người bán chỉ cần giao hàng tại địa điểm quy định (nhà máy, kho hàng…), mọi chi phí và rủi ro vận chuyển do người mua chịu.
- FCA – Free Carrier (Giao cho người chuyên chở): Người bán bàn giao hàng cho đơn vị vận chuyển do người mua chỉ định, tại một địa điểm thỏa thuận trước.
- FAS – Free Alongside Ship (Giao dọc mạn tàu): Người bán giao hàng bên cạnh tàu tại cảng quy định, người mua chịu trách nhiệm xếp hàng lên tàu và các chi phí tiếp theo.
- FOB – Free On Board (Giao hàng trên tàu): Người bán chịu trách nhiệm đưa hàng lên tàu tại cảng quy định, từ đó rủi ro và chi phí chuyển sang người mua.
- CFR – Cost and Freight (Tiền hàng và cước phí): Người bán thanh toán cước phí vận chuyển đến cảng đích, nhưng rủi ro chuyển sang người mua khi hàng lên tàu.
- CIF – Cost, Insurance & Freight (Tiền hàng, bảo hiểm và cước phí): Tương tự CFR nhưng người bán phải mua bảo hiểm hàng hóa cho người mua.
- CPT – Carriage Paid To (Cước phí trả tới): Người bán chịu chi phí vận chuyển hàng hóa đến địa điểm quy định, nhưng rủi ro chuyển sang người mua ngay khi hàng được giao cho đơn vị vận chuyển.
- CIP – Carriage and Insurance Paid to (Cước phí và bảo hiểm trả tới): Giống CPT nhưng người bán phải mua bảo hiểm hàng hóa với mức bảo hiểm cao hơn.
- DAP – Delivered At Place (Giao tại địa điểm): Người bán chịu mọi chi phí và rủi ro vận chuyển đến địa điểm thỏa thuận, nhưng chưa bao gồm thuế nhập khẩu.
- DDP – Delivered Duty Paid (Giao hàng đã trả thuế): Người bán chịu mọi chi phí, bao gồm cả thuế nhập khẩu, để giao hàng tận nơi cho người mua.
Giá trị pháp lý và tầm quan trọng của Incoterms
Incoterms đóng vai trò quan trọng trong thương mại quốc tế, giúp chuẩn hóa trách nhiệm giữa người mua và người bán. Tuy nhiên, cần hiểu rõ rằng Incoterms không phải là luật pháp bắt buộc, mà là một bộ quy tắc được áp dụng trên cơ sở thỏa thuận tự nguyện giữa các bên trong hợp đồng.
Giá trị pháp lý của Incoterms
- Không phải luật bắt buộc: Incoterms không do chính phủ ban hành, mà được sử dụng khi cả hai bên đồng thuận đưa vào hợp đồng.
- Hiệu lực chỉ khi có thỏa thuận: Quy tắc này chỉ có giá trị khi được ghi rõ trong hợp đồng, giúp xác định trách nhiệm, chi phí và rủi ro giữa người mua và người bán.
- Các phiên bản Incoterms đều có giá trị pháp lý ngang nhau: Miễn là được thỏa thuận rõ ràng, các bên có thể chọn bất kỳ phiên bản nào phù hợp với nhu cầu giao dịch.
- Không thay thế luật địa phương: Incoterms không có hiệu lực cao hơn luật pháp tại từng quốc gia. Nếu có mâu thuẫn, luật địa phương sẽ được ưu tiên áp dụng.
Tầm quan trọng của Incoterms trong thương mại quốc tế
- Định rõ trách nhiệm của từng bên trong việc giao hàng, vận chuyển, bảo hiểm và thủ tục hải quan.
- Giúp giao dịch trở nên minh bạch và thống nhất, tránh hiểu lầm và tranh chấp giữa các bên.
- Tạo ngôn ngữ chung cho thương mại quốc tế, giúp doanh nghiệp dễ dàng đàm phán và ký kết hợp đồng.
Lưu ý quan trọng khi áp dụng Incoterms
- Incoterms không bắt buộc mà chỉ là hướng dẫn do các bên tự nguyện áp dụng.
- Phiên bản Incoterms cần ghi rõ trong hợp đồng, vì có nhiều phiên bản cùng tồn tại với các điều kiện khác nhau.
- Incoterms chỉ tập trung vào thời điểm chuyển giao rủi ro, trách nhiệm và chi phí, không quy định về giá cả hàng hóa hay phương thức thanh toán.
- Không được thay đổi bản chất điều kiện khi sử dụng, tránh làm sai lệch nội dung gốc của Incoterms.
- Không bao gồm các quy định về lưu kho hay bốc dỡ hàng hóa, những vấn đề này cần thỏa thuận riêng trong hợp đồng.
Các thay đổi quan trọng trong Incoterms 2020
Phiên bản Incoterms 2020 có nhiều cập nhật đáng chú ý so với Incoterms 2010, giúp tăng tính minh bạch và phù hợp với thực tế thương mại hiện đại.
Những điểm mới trong Incoterms 2020
- Sắp xếp và quy định lại nghĩa vụ của người mua và người bán, làm rõ hơn nội dung về giao hàng và rủi ro.
- Yêu cầu vận đơn On-board cho điều kiện FCA, giúp đảm bảo tính pháp lý khi giao hàng qua đường biển.
- Phân chia chi phí được đưa vào mục A9/B9, giúp minh bạch hơn trong việc xác định các khoản phí.
- Điều chỉnh mức bảo hiểm cho CIF và CIP, phù hợp với thực tế thị trường bảo hiểm hàng hóa.
- Thay thế điều kiện DAT bằng DPU để phản ánh chính xác hơn về thực tế giao hàng tại điểm dỡ hàng.
Incoterms 2020 giúp doanh nghiệp giao thương quốc tế thuận lợi hơn, tránh tranh chấp không đáng có và tối ưu hóa quy trình giao dịch. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng Incoterms không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí mà còn đảm bảo an toàn pháp lý trong xuất nhập khẩu.
Tổng kết
Trong thương mại quốc tế, việc nắm vững Incoterms không chỉ giúp doanh nghiệp giao dịch suôn sẻ, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế rủi ro, tối ưu chi phí và đảm bảo minh bạch giữa các bên. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ bản chất, mục đích và ý nghĩa thực tiễn của Incoterms, từ đó có thể áp dụng hiệu quả vào hoạt động xuất nhập khẩu.
Nếu bạn đang tìm kiếm một đối tác logistics chuyên nghiệp, Uniship Logistics chính là lựa chọn đáng tin cậy. Chúng tôi cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hóa giữa Việt Nam – Trung Quốc, cũng như hỗ trợ đặt hàng, thông quan nhanh chóng, giúp bạn yên tâm phát triển kinh doanh mà không phải lo lắng về chuỗi cung ứng.
>>> Đăng ký nhận ưu đãi nhập hàng trọn gói của Uniship ngay hôm nay
Thông tin liên hệ:
Website: uniship.vn
Hotline: 032.777.8.777
Tổng đài CSKH: 0825.14.14.14
Email: info@uniship.com
Địa chỉ:
VP HN: Số 17 Nguyễn Xiển, P. Hạ Đình, Q. Thanh Xuân, TP Hà Nội
VP Miền Nam: Bãi hàng An Bình, Ga Sóng Thần, Dĩ An, Bình Dương (Trong ga Sóng Thần)
Fanpage: https://www.facebook.com/unishipvn
Tiktok: https://www.tiktok.com/@ungnhamuniship
